Sądecki Park Etnograficzny

Jedną z największych atrakcji turystycznych Nowego Sącza jest mieszczący się w dzielnicy Falkowa Sądecki Park Etnograficzny, będący oddziałem Muzeum Okręgowego. Otwarty w 1975 roku skansen, który został pomyślany jako „wieś muzeum” gromadzi zabytki budownictwa, przemysłu, rękodzieła ludowego oraz przedmioty codziennego użytku.

Liczący ponad 20 hektarów teren parku podzielony jest na pięć sektorów pokazujących budownictwo i kulturę ludową grup etnograficznych zamieszkujących Sądecczyznę – Lachów, Pogórzan, Łemków, Górali Sądeckich oraz kolonistów niemieckich z XVIII wieku. Dodatkowo w centralnym punkcie ekspozycji, pomiędzy sektorami stoi dwór szlachecki z Rzezawy. W ostatnich latach obok skansenu wyrosło będące jego filią Miasteczko Galicyjskie.

Znacząca większość obiektów zgromadzonych w sądeckim skansenie to budynki oryginalne pochodzące ze wsi na terenie Sądecczyzny. Natomiast Miasteczko Galicyjskie zostało w całości zrekonstruowane na podstawie zdjęć i opisów tradycyjnych miasteczek tego terenu. Podobnie rekonstrukcją są domy kolonistów niemieckich wzorowane na zabudowie Gołkowic.

Najcenniejszymi obiektami Parku są trzy świątynie pokazujące różnorodność kulturową i religijną Sądecczyzny. Wszystkie one trafiły tu stosunkowo niedawno bo dopiero w ostatnich 10 – 15 latach. W sektorze pogórzańskim zobaczyć można drewniany, gotycki kościół pod wezwaniem świętych Piotra i Pawła z Łososiny Dolnej. Trochę zapomniany i zaniedbany w swej rodzinnej parafii, dzięki gruntownej renowacji odzyskał dawne piękno. Drewniana budowla otoczona sobotami wspartymi na toczonych tralkach kryje piękne barokowe wyposażenie oraz dwudziestowieczne polichromie. Z kolei znajdująca się w sektorze łemkowskim cerkiew z Czarnego została dzięki przeniesieniu do Nowego Sącza uratowana od całkowitej zagłady. Obecnie ta typowa dla Łemkowszczyzny budowla została przywrócona do kultu a jej wnętrze wraz z pięknym ikonostasem i polichromiami nabrało dawnego blasku. Najnowszym nabytkiem sakralnym jest zbór ze Stadeł, który przez jakiś czas pełnił też funkcję kościoła w podsądeckim Świniarsku.

Poza obiektami sakralnymi niezwykle cenny jest wspomniany dwór z Rzezawy ze wspaniałymi barokowymi polichromiami.

Wszystkie zabudowania skansenu zostały odtworzone tak by zwiedzający miał wrażenie, że znajduje się w prawdziwej wsi, a mieszkańcy lada chwila wrócą do swych domów. W celu przybliżenia kultury dawnej Sądecczyzny odbywają się tu liczne imprezy folklorystyczne i etnograficzne. Natomiast w Miasteczku Galicyjskim można zapoznać się z pracą dawnych miejskich rzemieślników.